Als je je bezigt houdt met arbeidsomstandigheden. Dan kom je vaak diverse ARBO afkortingen/termen tegen, die ook wel eens jargon taal worden genoemd.
In de ARBO afkortingenlijst vindt je daarom een beknopte uitleg van de belangrijkste afkortingen inzake Veiligheid, Gezondheid en Welzijn. Als ondernemingsraad (OR), personeelsvertegenwoordiging (PvT) en preventiemedewerker (PMW) heb je hiermee direct een tool die je kunt gebruiken. Bekijk hieronder de afkortinglijst en gebruik de zoekfunctie om snel een uitleg te zien van een term of afkorting
Afkortinglijst | Uitleg |
---|---|
ADR | ADR is de afkorting van de Franse titel van het Europees verdrag betreffende het internationaal vervoer van gevaarlijke goederen over de weg: “Accord européen relatif au transport international des marchandises Dangereuses par Route”. |
Agressie en geweld | In je werk kan je te maken krijgen met agressie en geweld van collega’s, leidinggevenden of externen. Er zijn drie vormen van geweld te onderscheiden, verbaal geweld: fysiek geweld en het beschadigen van eigendommen. |
AI | Voormalige Arbeidsinspectie, tegenwoordig Inspectie SZW (I-SZW) |
Amber | Heeft de werknemer in de afgelopen vijf jaar recht gehad op WAO, dan bestaat na 4 weken ziekteverzuim mogelijk recht op een verhoogde WAO-uitkering |
Amplitude | Het volume van geluid wordt ook wel de amplitude genoemd. |
ao | Arbeidsongeschiktheid |
Arbeidsbelasting | De term “arbeidsbelasting” is een breed begrip. Het omvat allereerst “psychosociale arbeidsbelasting”, waaronder werkdruk. De door werknemers ervaren werkdruk wordt in hoge mate door de situatie bepaald: door het werk, het team en de organisatie waarin men werkt. Arbeidsbelasting omvat echter ook lichamelijke of fysieke belasting. |
Arbeidsconflictenprotocol | Alle afspraken over hoe te handelen door welke betrokkene(n) bij een arbeidsconflict. Een dergelijk protocol of reglement geeft duidelijkheid en maakt conflicten bespreekbar en hanteerbaar. |
Arbeidsgehandicapte | Iedereen die door ziekte of handicap beperkingen ondervindt bij het werk. Het kan gaan om zichtbare beperkingen of niet-zichtbare beperkingen (zoals een chronische ziekte of langdurige overspannenheid). Volgens de Wet rea bent u arbeidsgehandicapt (en kunt u dus voor een voorziening in aanmerking komen) als u behoort tot een van de volgende groepen: u ontvangt een arbeidsongeschiktheidsuitkering op grond van de WAO, Waz of Wajong of u hebt minder dan vijf jaar geleden zo’n uitkering ontvangen; u maakt gebruik van een voorziening voor behoud, herstel of bevordering van de arbeidsgeschiktheid, of hebt minder dan vijf jaar geleden zo’n voorziening gehad; u komt in aanmerking voor werk bij de sociale werkvoorziening, maar hebt (nog) geen Wsw-baan; u hebt minder dan vijf jaar geleden voor de sociale werkvoorziening gewerkt, maar na herbeoordeling valt u niet meer onder de Wsw. Als u niet tot een van de hierboven genoemde groepen behoort, kan UWV of de gemeente na een medische keuring vaststellen dat u arbeidsgehandicapt bent. Ook u kunt dan voor een rea-voorziening in aanmerking komen. |
Arbeidshygiënische strategie | De arbeidshygiënische strategie is een hiërarchisch stelsel van beheersmaatregelen voor risico’s. Hierbij wordt allereerst naar de bron van het probleem gekeken. Als daar niets aan kan worden gedaan, zijn andere maatregelen mogelijk zoals collectieve, Individuele maatregelen of persoonlijke beschermingsmiddelen. |
Arbeidsmiddelen | Alle op de arbeidsplaats gebruikte machines, installaties, apparaten en gereedschappen. (Arbeidsomstandighedenwet, Artikel 1h) |
Arbocatalogus | In een arbocatalogus beschrijven werkgevers en werknemers op sectorniveau hoe te voldoen aan doelvoorschriften van de overheid voor veilig en gezond werken. Een doelvoorschift is het beschermingsniveau dat een werkgever moet bieden aan zijn werknemers. Zoals bijvoorbeeld het maximale geluidsniveau. De manier waarop dat doel bereikt wordt, staat niet in de wet. Een Arbocatalogus helpt daarbij. Een arbocatalogus beschrijft technieken en manieren, normen en praktische handleidingen voor veilig en gezond werken. De arbocatalogus moet met positief resultaat worden getoetst door de Arbeidsinspectie. Na toetsing wordt de arbocatalogus opgenomen in de Verzamelbeleidsregel in de Staatscourant. Een goedgekeurde arbocatalogus dient als referentiekader voor de handhaving door de Arbeidsinspectie. |
Arbowet | Arbeidsomstandighedenwet |
ATEX | De afkorting ATEX is afkomstig van de Franse woorden ATmosphere EXplosible uit de Europese richtlijnen van explosieveiligheid. Bedrijven en organisaties die werken in explosiegevaarlijke omgevingen dienen maatregelen te nemen zodat werknemers op een veilige manier hun werkzaamheden kunnen uitvoeren. Hiervoor zijn ATEX normen of richtlijnen opgesteld. |
Autonomie | De vrijheid om zelf je werk te regelen, in te delen of beslissingen te nemen (ook wel regelmogelijkheden genoemd). |
B-VCA | Basisveiligheid VCA |
BEVI | Besluit Externe Veiligheid Inrichtingen |
BHV | Bedrijfshulpverlening |
BIG | Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg |
Blootstellingduur | Het risico op gehoorbeschadiging is afhankelijk van de toonhoogte en het volume van het geluid, maar ook van de periode waarin een medewerker wordt blootgesteld aan dat geluid. De tijd dat een medewerker ‘bloot’ staat aan een bepaald geluidsniveau, wordt de blootstellingduur genoemd. |
Burnout | Chronische psychische toestand gekenmerkt door fysieke, emotionele en mentale uitputting. |
Casemanager | De werkgever is zelf de casemanager of benoemt deze. De casemanager coördineert de reïntegratie van een werknemer met (dreigend) langdurig verzuim. Zo bewaakt de casemanager voortgang en uitvoering van alle gemaakte afspraken gericht op spoedige terugkeer naar werk (Plan van Aanpak zoals bedoeld in de Wet verbetering poortwachter). |
CE markering | Geeft aan dat het product voldoet aan de eisen, zoals opgenomen in de Europese richtlijnen |
CMR-stoffen | Carcinogene, mutagene en reprotoxische stoffen |
Conflict | De situatie wanneer tussen twee of meer partijen (personen of groepen), de belangen, doelen, rollen en/of opvattingen met elkaar onverenigbaar zijn (of lijken). Het wordt pas een conflict wanneer tenminste één van beide partijen zich van deze onverenigbaarheid bewust wordt en zijn vijandige gevoel uit of omzet in daden. |
Coping | De wijze waarop iemand omgaat met spanning. |
CPR 15-1 | Commissie preventie van rampen: richtlijn 15-1 |
CTE | Chronische toxische encephalopathie |
dB(A) of dBa | Het geluidsniveau in deciBel, gecorrigeerd met het zogenaamde A-filter, waarbij er per octaafband een weging is toegepast die is afgestemd op het menselijk gehoor. Meer uitleg over dit begrip is opgenomen in het hoofdstuk ‘Achtergronden over geluid’, in de paragraaf ‘Grootheden van geluid’. |
deciBel (dB) | De sterkte van het geluid wordt uitgedrukt in decibel (dB). |
Emotionele steun | Begrip willen krijgen voor een situatie. |
Energiebronnen | De tegenhanger van ‘stressoren”. De aspecten in je werk die je voldoening en energie geven waardoor je plezier hebt in het werk. |
EUH-zin | De bekende R-zinnen zullen in de GHS vervangen worden door H- en EUH-zinnen (de H van hazard). De EUH-zinnen bevatten aanvullende gevareninformatie. |
Feedback | Het krijgen van een terugkoppeling over de resultaten. |
Frequentie | De toonhoogte van geluid wordt ook wel de frequentie genoemd. |
GHS | Het Globally Harmonised System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) is de EU Verordening over de indeling, etikettering en verpakking van chemische stoffen en mengsels. |
Grenswaarde | De grenswaarde is een concentratieniveau van een gas, damp, aerosol, vezel of van stof in de lucht op de werkplek. Bij de vaststelling van deze waarde wordt zoveel mogelijk als uitgangspunt gehanteerd dat – voor zover de huidige kennis reikt – de gezondheid van de werknemers én hun nageslacht niet wordt benadeeld. Zelfs niet bij herhaalde blootstelling aan die concentratie, gedurende een langere tot zelfs een arbeidsleven omvattende periode. |
H-zin | De bekende R-zinnen zullen in de GHS vervangen worden door H-zinnen (de H van hazard). HBS: High Boiling Solvent, waarvan het vlampunt boven de 100 °C ligt. |
HBS | High boiling solvent |
HSE-manager | Health, Safety and Environment-manager. Engelse benaming voor KAM-coördinator. |
I-SZW | Inspectie SZW |
IBC | Intermediate Bulk Containers |
Incident | Een ongewenste gebeurtenis of reeks van gebeurtenissen die gepaard gaan of had kunnen gaan met letsel en/of andere schade (eigendommen, milieu, derden). Een incident is een verzamelnaam voor alle ongewenste gebeurtenissen; ongevallen met of zonder verzuim, ernstige voorvallen, geconstateerde risico’s en een overtreding c.q. ongewenste situatie. |
Individuele reïntegratieovereenkomst | Als arbeidsgehandicapte komt u in aanmerking voor een individuele reïntegratieovereenkomst. Klanten van UWV met een WW- of WAO-uitkering kunnen hiermee zelf de regie in handen krijgen over hun reïntegratietraject. Ze kiezen zelf een reïntegratiebedrijf en samen met hen ontwikkelen zij binnen een vastgestelde termijn een reïntegratieplan. Dit plan wordt getoetst door UWV, die sluit vervolgens het contract met het reïntegratiebedrijf en bewaakt de verdere uitvoering. Hiermee kunt u uw terugkeer naar de arbeidsmarkt vergemakkelijken. |
Informatiesteun | Informatie willen krijgen van anderen waarmee men de situatie makkelijker aankan. |
Instrumentele steun | Hulp willen krijgen van anderen om de situatie op te kunnen lossen. |
IP | Institute of Petroleum (GB). Publiceert o.a. modellen waaraan elektrische behuizing moet voldoen |
IPO | Het Interprovinciaal Overleg |
IPPC | Europese richtlijn Integrated Pollution Prevention and Control |
IR | Infrarood |
KAM | Kwaliteit, arbo em milieu |
KCA | Klein chemisch afval |
KEMA | Keuring van Electrotechnische Materialen, keurt volgens CENELEC |
KMA | Kwaliteit, Milieu, Arbo |
KPI | Kritische Prestatie Indicator |
LEL | Lower Explosion |
Limit | Als de prestatie van een arbeidsgehandicapte niet in verhouding staat tot het loon, kan de werkgever bij UWV gedeeltelijke dispensatie aanvragen. |
LMRA | Laatste Minuut Risico Analyse |
LQ | LQ-stoffen in transportverpakking (Limited Quantities; Gelimiteerde hoeveelheden). |
LRA | Locatie Risico Analyse (voor specifieke locatie gebonden taken zoals werken onderwater, in tunnels en langs snelwegen)(zie TRA voor niet locatiegebonden taken) |
LSD | Luisteren Samenvatten Doorvragen |
MAC | Maximaal aanvaardbare concentratie |
Machine | Samenstel van onderling verbonden onderdelen of componenten, waarvan er ten minste één kan bewegen, die samengevoegd worden voor een bepaalde toepassing; en is voorzien van een aandrijfsysteem. (Vrije interpretatie van: Warenwetbesluit machines, Artikel 1 – streepje 10) |
Mediation | Bemiddeling door een onafhankelijke, onpartijdige (externe) derde die partijen die een arbeidsconflict hebben laat komen tot een oplossing. |
MKB-Nederland | De centrale werkgeversorganisatie voor midden en klein bedrijf |
MSDS | Material Safety Data Sheet (ook wel VIB, VeiligheidsInformatieBlad, genoemd) |
MVO | Maatschappelijk verantwoord ondernemen |
NEN | Nederlandse Normen |
NIOSH | National Institute of Occupational Safety and Health (VS) |
No-risk polis | De werkgever die een arbeidsgehandicapte in dienst neemt, loopt m.b.t. ziekte en arbeidsongeschiktheid de eerste 5 jaar van het dienstverband géén risico: ziekengeld kan bij UWV worden geclaimd, bij toename WAO% geldt slechts 4 weken loondoorbetaling en bij (opnieuw) WAO-toekenning wordt de WAO-premie niet verhoogd (geen Pemba-boete). |
NVvA | Nederlandse Vereniging voor Arbeidshygiëne |
NVVK | Nederlandse Vereniging voor Veiligheidskunde |
Onderbelasting (boreout) | Te weinig of te simpel werk. |
OPS | Organisch Psycho Syndroom. De ziekte wordt veroorzaakt door gebruik van oplosmiddelen. In het Engels organic psycho syndrome – de Schildersziekte. |
OR | Ondernemingsraad |
Organisatiecultuur | De geestelijke bagage van de mensen in een organisatie. Daarin wordt onderscheid gemaakt tussen ‘ diepere waarden’ die niet direct waarneembaar zijn: vaste aannamen, veronderstellingen, waarden en normen die de grondslag van al het gedrag vormen en direct waarneembare zaken als de wijze van kleden en de gedragscodes. |
Overspannenheid | Een situatie waarbij men niet meer met stress kan omgaan en de klachten niet verminderen bij ontspannen of slapen. |
P-zin | De bekende S-zinnen zullen in de GHS vervangen worden door P-zinnen (de P van precaution). |
PAGO | Periodiek Arbeidsgezondheidskundig Onderzoek. |
PBM | Persoonlijke beschermingsmiddelen |
Per | Perchloorethyleen |
Pesten | Het doelbewust kwetsen, vernederen of belachelijk maken van mensen. Daarbij gaat het niet om een eenmalige gebeurtenis maar om iets wat vaker en over een langere tijd gebeurt. |
PGS 15 | De wettelijke bepalingen omtrent opslag van gevaarlijke stoffen in emballage zijn vastgelegd in de PGS 15 richtlijn (Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen 15). |
PMO | Preventief Medisch Onderzoek |
PSA | Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) is een relatief nieuw begrip. Het werd geïntroduceerd in de Arbowet die per 1 januari 2007 is ingegaan. Voorheen werd gesproken over welzijn. In de (vernieuwde) Arbowet werden werkgevers verplicht om PSA te voorkomen en medewerkers hiertegen te beschermen. Onder het begrip PSA vallen alle factoren die bij het werk stress veroorzaken, zoals agressie en geweld, seksuele intimidatie, pesten en werkdruk. |
Premiekortingen werkgever | Houdt een werkgever een arbeidsgehandicapte in dienst, dan krijgt hij voor max. één jaar € 2042 korting op WAO- en WW-premie. Neemt de werkgever een nieuwe arbeidsgehandicapte in dienst, dan geldt deze korting max. 3 jaar. Kan de werkgever aantonen dat deze kortingen onvoldoende zijn om de reïntegratie te betalen, dan kan hij de meerkosten vergoed krijgen |
Privaat opdrachtgeverschap | Als een arbeidsongeschikte werknemer niet meer kan blijven werken in het eigen bedrijf is de werkgever zelf verantwoordelijk om (aangepast) werk te laten vinden in een ander bedrijf . UWV kan de hieraan verbonden kosten wel terugbetalen, maar het is nu de werkgever die opdracht geeft (aan bijvoorbeeld een reïntegratiebedrijf) tot reïntegratie. Dat is dus niet langer een publieke UWV-taak. Vandaar: privaat opdrachtgeverschap. |
QRA | Quantitatieve Risico Analyse |
R-zin | R-zinnen geven bijzondere gevaren (risk) aan. |
REACH | Op 1 juni 2007 is de nieuwe stoffenregelgeving REACH (gefaseerd) in werking getreden. REACH is een Europese verordening voor chemische stoffen. De afkorting staat voor Registratie en Evaluatie van en Autorisatie en beperkingen ten aanzien van Chemische stoffen. |
Regres | Mogelijkheid om door derden veroorzaakte (loon)schade te verhalen. |
RI&E | Afkorting van Risico Inventarisatie en Evaluatie. Op grond van de arbowet is iedere werkgever verplicht een RI&E op te stellen. |
RSI | RSI of Repetitive Strain Injury wordt vaak aangeduid als muisarm, maar slaat feitelijk op veel meer aandoeningen van de nek, de armen of de schouders. Die klachten worden veroorzaakt door overbelasting op het werk. |
S-zin | S-zinnen geven veiligheidsaanbevelingen aan. |
Seksuele intimidatie | Seksueel getinte aandacht die als onwenselijk of niet prettig wordt ervaren. Daarbij gaat het om meer dan een vriendschappelijke aanraking of ‘flirten’. |
Stressoren | De (werk)kenmerken die stress veroorzaken. |
Stressreactie | Een noodzakelijke en functionele reactie die je in staat stelt om op goede wijze te reageren op een situatie of plotselinge verandering. |
TRA | Taak Risico Analyse |
UEL | Upper Explosion Limit |
UEL | Upper Explosion Limit/Bovenste Explosie Grens |
UN | United Nations (In Nederlands “VN”) |
UV | Ultraviolet |
UWV | Uitvoering Werknemersverzekeringen; o.a. GAK is hierin opgegaan. UWV ziet erop toe dat de werkgeverspremies voor WW en WAO juist geïnd en besteed worden (UWV betaalt ook de uitkeringen); ook voert UWV de WAO-keuringen uit; daarmee toetst UWV of werkgevers en werknemers alles hebben gedaan om de arbeidsongeschiktheid ‘in het eerste ziektejaar op te lossen’ (Poortwachtersfunctie van UWV). Ook heeft UWV een dikke vinger in de pap bij de reïntegratie van arbeidsongeschikten en werklozen. |
Vangnet | Bij Uitzend- of oproepkrachten, én bij arbeidsgehandicapten die zich ziek melden in de eerste 5 jaar van hun (nieuwe) dienstverband, kan de werkgever de loondoorbetaling bij ziekte claimen bij UWV o.g.v. de Ziektewet. Alle andere werknemers zijn níet verzekerd via de Ziektewet en aan hen moet de werkgever bij arbeidsongeschiktheid het loon doorbetalen o.g.v. het Burgerlijk Wetboek. |
VCA | Veiligheid, gezondheid en milieu checklist aannemers |
VCU | Veiligheids Checklist Uitzendorganisaties |
Verzuimprotocol | Alle afspraken over hoe te handelen door welke betrokkene(n) bij een arbeidsongeschiktheid door ziekte. Een dergelijk protocol of reglement geeft duidelijkheid en maakt verzuim bespreekbaar en hanteerbaar. |
VG I, II of III | Verpakkingsgroep I, II of III. |
VGM | Veiligheid, gezondheid en milieu |
VGW | Veiligheid, gezondheid en welzijn |
VGWM | Veiligheid, gezondheid, welzijn en milieu |
VIB | VeiligheidsInformatieBlad (ook wel MSDS, material safety data sheet, genoemd) |
VNG | De Vereniging Nederlandse Gemeenten |
VNO/NCW | Een samentrekking van de afkortingen van het Verbond van Nederlandse Ondernemingen en het Nederlands Christelijk Werkgeversverbond |
VOL-VCA | Veiligheid voor Operationeel Leidinggevenden-VCA |
Vol.% | Volumeprocenten |
VOP | Voldoende onderricht persoon |
VOS | Vluchtige organische oplosmiddelen |
WAADI | Wet allocatie arbeidskrachten door intermediairs |
Waarderingssteun | Van anderen willen horen dat je het goed doet. |
WBDBO | Weerstand tegen Branddoorslag en Brandoverslag (uit bouwbesluit) |
WBP | Wet bescherming persoonsgegevens |
Werkdruk | Het gevoel dat je niet of met veel moeite kan voldoen aan de eisen die het werk stelt. |
Werkplezier | De tegenhanger van werkdruk. Fluitend naar je werk gaan omdat je ‘geluk’ vindt in het werk en/of de werkomgeving. |
Wet Amber | Wet afschaffing malus en bevordering re-integratie (opvolger bonus-malusregeling) |
Wet Pemba | Wet premiedifferentiatie en marktwerking bij arbeidsongeschiktheidsverzekeringen (1998) |
Wet Verbetering Poortwachter | Reguleert nieuwe en strakkere (onderlinge) verplichtingen van werkgever en werknemer bij dreigend lang verzuim. |
Wm | Wet milieubeheer |
Zzp | Zelfstandige Zonder Personeel |
Heb je een toevoeging, opmerking of vraag? Neem dan vrijblijvend contact op, of stuur een berichtje.
Je helpt hiermee direct andere vertegenwoordigers in de medezeggenschap.
VGW.plus © All rights reserved
KvK 18071658 Vestigingsnr. 000011430249